ARCHITEKTURA

W 2020 roku, dzięki współfinansowaniu Miasta Stołecznego Warszawa w ramach zadania: konserwacja i restauracja stolarek okiennych w elewacjach Domu Towarowego Braci Jabłkowskich w Warszawie, w budynku przy ul. Brackiej 25 został przeprowadzony kompleksowy remont stolarki okiennej.

Dom Towarowy Bracia Jabłkowscy, Bracka 25
Dom Towarowy Braci Jabłkowskich jest jedyną z najwybitniejszych budowli wczesnomodernistycznych w Polsce. Jego budowę rozpoczęto tuż przed I wojną światową – w kwietniu 1913, a zakończono w listopadzie roku następnego. Gmach stanął wśród zwartej zabudowy, na nietypowej działce w formie trójkąta. Zaprojektowała go znana spółka „K. Jankowski i F. Lilpop” a wykonawstwo powierzono firmie budowlanej „F. Mertens i Ad. Daab”. Detale sztukatorskie wewnątrz i na zewnątrz budynku, a także piękne posecesyjne witraże były dziełem Edmunda Bartłomiejczyka.

1-osiowy, 6-piętrowy gmach o kubaturze 30 782 m3, zbudowano wokół dwóch podwórzy w stylu wczesnego modernizmu z elementami klasycystycznymi. Otrzymał on także nowoczesną, żelbetonową konstrukcję szkieletową z ceglanym wypełnieniem, co umożliwiło utworzenie jednoprzestrzennego wnętrza pozbawionego ceglanych elementów nośnych. Wszystkie kondygnacje otwierały się do hallu, który był źródłem światła dziennego oraz spełniał funkcję integrującą wnętrza – architekci harmonijnie złączyli ze sobą czynniki konstrukcyjne i funkcjonalne. Elewacje budynku skomponowano w formie klasycyzmu – słupy i pasy między kondygnacyjne tworzą prostą poziomo-pionową siatkę przypominającą ówczesne rozwiązania rosyjskie. Siatkę tę wypełniono oknami i wzbogacono o motywy ornamentyki klasycystycznej. Skrajne osie zostały ponadto lekko zryzalitowane, a całość zwieńczona szeroką attyką. Parter i pierwsze trzy piętra budynku przeznaczono na cele handlowe, na 4. piętrze mieściły się biura, na 5. magazyn futer, natomiast ostatnią, cofniętą kondygnację zajęła pracownia fotograficzna. Gmach wyposażono także w windy. W podziemiach mieściły się składy, magazyny i pomieszczenia administracyjne. Do dziś zachowały się liczne elementy bogatego wyposażenia m.in. składane barierki i latarnie.

Dom Towarowy Bracia Jabłkowscy, Bracka 25
Dom Towarowy Braci Jabłkowskich jest jedyną z najwybitniejszych budowli wczesnomodernistycznych w Polsce. Jego budowę rozpoczęto tuż przed I wojną światową – w kwietniu 1913, a zakończono w listopadzie roku następnego. Gmach stanął wśród zwartej zabudowy, na nietypowej działce w formie trójkąta. Zaprojektowała go znana spółka „K. Jankowski i F. Lilpop” a wykonawstwo powierzono firmie budowlanej „F. Mertens i Ad. Daab”. Detale sztukatorskie wewnątrz i na zewnątrz budynku, a także piękne posecesyjne witraże były dziełem Edmunda Bartłomiejczyka.

1-osiowy, 6-piętrowy gmach o kubaturze 30 782 m3, zbudowano wokół dwóch podwórzy w stylu wczesnego modernizmu z elementami klasycystycznymi. Otrzymał on także nowoczesną, żelbetonową konstrukcję szkieletową z ceglanym wypełnieniem, co umożliwiło utworzenie jednoprzestrzennego wnętrza pozbawionego ceglanych elementów nośnych. Wszystkie kondygnacje otwierały się do hallu, który był źródłem światła dziennego oraz spełniał funkcję integrującą wnętrza – architekci harmonijnie złączyli ze sobą czynniki konstrukcyjne i funkcjonalne. Elewacje budynku skomponowano w formie klasycyzmu – słupy i pasy między kondygnacyjne tworzą prostą poziomo-pionową siatkę przypominającą ówczesne rozwiązania rosyjskie. Siatkę tę wypełniono oknami i wzbogacono o motywy ornamentyki klasycystycznej. Skrajne osie zostały ponadto lekko zryzalitowane, a całość zwieńczona szeroką attyką. Parter i pierwsze trzy piętra budynku przeznaczono na cele handlowe, na 4. piętrze mieściły się biura, na 5. magazyn futer, natomiast ostatnią, cofniętą kondygnację zajęła pracownia fotograficzna. Gmach wyposażono także w windy. W podziemiach mieściły się składy, magazyny i pomieszczenia administracyjne. Do dziś zachowały się liczne elementy bogatego wyposażenia m.in. składane barierki i latarnie.

Kamienica Jabłkowskich, Chmielna 21

Historia zagospodarowania terenu położonego u zbiegu ulic Chmielnej i Brackiej sięga końca XVIII wieku, kiedy to powstał w tym miejscu drewniany cyrk, zwany przez warszawiaków „Szczwalnią” bądź „Hecą”. Cyrk, początkowo cieszący się dużym powodzeniem, stopniowo podupadał, aż wreszcie w 1852 roku został rozebrany. Kamienica przy Chmielnej 21, która w niewiele zmienionym kształcie istnieje do dziś, została wybudowana w latach 1877-78 przez Izaaka Romberga.

Była to czteropiętrowa, siedmioosiowa kamienica z parą oficyn bocznych. Fasada od ulicy Chmielnej, z ryzalitami bocznymi o zdwojonych otworach okiennych, wyróżniała się niskim ostatnim piętrem z zamkniętymi półkoliście okienkami, zestawionymi w triady w partiach ryzalitów i parzyście w części międzyryzalitowej. Balkony wsparte na masywnych, żeliwnych konsolach umieszczono w części środkowej I i III piętra oraz na II piętrze ryzalitów. Nie zachowała się dokumentacja pierwotnego, ozdobnego wystroju fasady i prześwitu bramowego, usunięty przed 1939 rokiem, pozostaje nieznany. Wokół podwórza wznosiły się dwie oficyny – wschodnia czteropiętrowa i zachodnia trzypiętrowa. Klatki schodowe oficyn były drewniane.

Spółka zajmuje się wynajmem powierzchni biurowych, przestrzeni eventowych oraz oferuje noclegi (Apple Inn). Prowadzi jednocześnie prace koncepcyjne związane ze wznowieniem działalności handlowej w historycznym Domu Towarowym. Obok działań komercyjnych firma angażuje się w liczne projekty społeczne, m.in. użycza przestrzeni działaniom inicjatywy ‘Marzyciele i Rzemieślnicy”

Nowy Dom Jabłkowskich. Chmielna 19
Nowy Dom Jabłkowskich przy Chmielnej 19 na narożniku Brackiej przylega do historycznego Domu Towarowego Bracia Jabłkowscy przy Brackiej 25.

Działkę, na której powstał, a także kamienicę przy Chmielnej 21 firma kupiła po I wojnie światowej z myślą o rozbudowie gmachu przy Brackiej 25.Nowy Dom Braci Jabłkowskich, projektu architektów Ryszarda Girtlera i Marii Girtler-Szymborskiej, liczy sześć kondygnacji nadziemnych, przy czym parter przeznaczony jest na usługi (salon telefonii komórkowej), a piętra na pomieszczenia biurowe. Przewidziano możliwość wykonania w stropie nad parterem dużego otworu na dźwig i schody ruchome, co pozwoliłoby wprowadzić usługi również na I piętro, a także ewentualnie do podziemia. Wejście do budynku znajduje się od strony ulicy Chmielnej.

Elewacje budynku są utrzymane w skali zgodnej ze starym budynkiem Domu Towarowego. Zastosowano okładzinę z szarego piaskowca oraz z modrzewia syberyjskiego. Narożnik budynku zaprojektowano na planie łukowym, elewacje od ulic Brackiej i Chmielnej łączą się płynnie w całość. Budynek zaopatrzony jest w dwupoziomowy parking podziemny.

Nowy Dom Jabłkowskich. Chmielna 19
Nowy Dom Jabłkowskich przy Chmielnej 19 na narożniku Brackiej przylega do historycznego Domu Towarowego Bracia Jabłkowscy przy Brackiej 25.

Działkę, na której powstał, a także kamienicę przy Chmielnej 21 firma kupiła po I wojnie światowej z myślą o rozbudowie gmachu przy Brackiej 25.Nowy Dom Braci Jabłkowskich, projektu architektów Ryszarda Girtlera i Marii Girtler-Szymborskiej, liczy sześć kondygnacji nadziemnych, przy czym parter przeznaczony jest na usługi (salon telefonii komórkowej), a piętra na pomieszczenia biurowe. Przewidziano możliwość wykonania w stropie nad parterem dużego otworu na dźwig i schody ruchome, co pozwoliłoby wprowadzić usługi również na I piętro, a także ewentualnie do podziemia. Wejście do budynku znajduje się od strony ulicy Chmielnej.

Elewacje budynku są utrzymane w skali zgodnej ze starym budynkiem Domu Towarowego. Zastosowano okładzinę z szarego piaskowca oraz z modrzewia syberyjskiego. Narożnik budynku zaprojektowano na planie łukowym, elewacje od ulic Brackiej i Chmielnej łączą się płynnie w całość. Budynek zaopatrzony jest w dwupoziomowy parking podziemny.